NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ عَمْرٍو
عَنْ أَبِي
سَلَمَةَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ لَمَّا
خَلَقَ اللَّهُ
الْجَنَّةَ
قَالَ
لِجِبْرِيلَ
اذْهَبْ
فَانْظُرْ
إِلَيْهَا
فَذَهَبَ
فَنَظَرَ
إِلَيْهَا
ثُمَّ جَاءَ
فَقَالَ أَيْ
رَبِّ
وَعِزَّتِكَ
لَا يَسْمَعُ
بِهَا أَحَدٌ
إِلَّا دَخَلَهَا
ثُمَّ
حَفَّهَا
بِالْمَكَارِهِ
ثُمَّ قَالَ
يَا
جِبْرِيلُ
اذْهَبْ
فَانْظُرْ إِلَيْهَا
فَذَهَبَ
فَنَظَرَ
إِلَيْهَا ثُمَّ
جَاءَ فَقَالَ
أَيْ رَبِّ
وَعِزَّتِكَ
لَقَدْ
خَشِيتُ أَنْ
لَا
يَدْخُلَهَا
أَحَدٌ قَالَ
فَلَمَّا
خَلَقَ
اللَّهُ
النَّارَ
قَالَ يَا
جِبْرِيلُ
اذْهَبْ
فَانْظُرْ
إِلَيْهَا
فَذَهَبَ
فَنَظَرَ
إِلَيْهَا
ثُمَّ جَاءَ
فَقَالَ أَيْ
رَبِّ
وَعِزَّتِكَ
لَا يَسْمَعُ
بِهَا أَحَدٌ
فَيَدْخُلُهَا
فَحَفَّهَا
بِالشَّهَوَاتِ
ثُمَّ قَالَ
يَا
جِبْرِيلُ
اذْهَبْ
فَانْظُرْ
إِلَيْهَا
فَذَهَبَ
فَنَظَرَ
إِلَيْهَا
ثُمَّ جَاءَ
فَقَالَ أَيْ
رَبِّ
وَعِزَّتِكَ
لَقَدْ
خَشِيتُ أَنْ
لَا يَبْقَى
أَحَدٌ
إِلَّا
دَخَلَهَا
Ebu Hureyre'den (rivayet
edildiğine göre) Rasûlullah (s.a.v.) (şöyle) buyurmuştur:
"Allah (Teâlâ )
cenneti yaratınca Hz. Cebrail'e:
"Git de ona bir
bak!" buyurdu. Bunun üzerine (Hz. Cebrail) gidip ona baktı, sonra gelip:
"Ey Rabbim, senin
izzetine andolsun ki onu işitip de oraya girmeyen bir kimse kalmaz" dedi.
Sonra Allah onu (n etrafını) zorluklarla kuşattı ve:
"Ey Cebrail, git
ona (bir daha) bak" dedi. (Cebrail)
gidip ona (bir daha) bakıp geldi.
"Ey Rabbim, senin
izzetin hakkı için ben oraya (ikinci kez baktıktan sonra) oraya hiç kimsenin
giremeyeceğinden korkmaya başladım" dedi. Sonra Allah, cehennemi
yaratınca:
"Ey Cebrail git de
ona (bir) bak" buyurdu. Bunun üzerine (Cebrail) gidip (bir de) ona baktı.
Sonra gelSp:
"Ey Rabbim, senin
izzetin hakkı için (söylüyorum ki), onu işiten hiç bîr kimse oraya
girmez." dedi. Bunun üzerine (yüce Allah) orayı şehvetlerle kuşattı. Sonra
da:
"Ey Cebrail git de
ona (bir daha) bak" buyurdu. Bunun üzerine (Cebrail) gidip oraya (bir
daha) baktı, sonra gelip:
"Ey Rabbim izzetin
hakkı için ben (orayı tekrar görünce) bir kimse dahi kalmadan herkesin oraya
girmesinden korkmaya başladım" dedi.
İzah:
Buharî, rikâk; Müslim,
cenne; Tirmizî, sıfalü'l-cenne; Nesâi, iman; Beya'; Darimî, rikâk; Muvatta, cihad;
Ahmed b. Hanbel, II,260,233,354,373,380; III, 158,254,284.
"Cennetin
zorluklarla kuşatılmış olması" demek, oraya girmenin ancak dini emirlere
uymak ve nehiylerden kaçınmakla, bu hususta nefsin baskılarına karşı koymakla
ve bu noktada karşılaşılacak bütün meşakkatlere katlanmakla mümkün olması
demektir.
Bunları hakkıyla yerine
getirmek o kadar kolay olmadığı için Cebrail aleyhisse-lam insanların oraya
giremeyeceğinden korkmuştur.
"Cehennemin,
nefsin istekleri ve şehvanî arzularla çevrili olması" demek ise insanların
cehenneme sürüklenmelerinin nefsin gayr-i meşru isteklerine uymasına bağlı
olması demektir. Nefsler devamlı surette şehvanî isteklere meylettikleri için,
Hz. Cebrail insanların büyük çoğunluğunun cehenneme sürüklenmekten kurtulamayacağından
korkmuştur.
Mevzumuzu teşkil eden
bu hadisi şerif, cennet ve cehennemin el'ân yaratılmış ve mevcud olduğunu ifade
etmektedir.
İmam-ı Şar'ânî'nin de
ifade ettiği gibi her ne kadar cennet ve cehennem el'ân mevcut ve mahluk iseler
de binaları tamamlanmış değildir. Bunlar en son ve mükemmel şekillerini
âhirette alacaklardır. Nitekim bir hadis-i şerifte: "Cennet çıplak bir
arazidir, onun fidanları ise sübhanellah ve elhamdülillahdır."[Bk.
Tirmîzî; davât] buyurulmuştur. Öyleyse herkes buradaki amelleriyle cenneti
kazanacak ve herkesin cenneti buradaki teşbih ve tahmîdleri nisbetinde güzellik
ve kemal kazanacaktır. Diğer bir hadisi şerifte de: "Kim (dünyada) bir
mescid yaptırırsa Allah da (âhirette) ona cennette bir ev hazırlar."
buyurulmuştur. Mevzuumuzu teşkil eden bu hadis, cennet ve cehennemin elan
mevcud olduğunu söyleyen ehl-i sünnet ulemasının lehine, aksini iddia eden
Mutezile'nin aleyhine delildir.